“ปิดประตูซะ…ผมจะบอกวิธีที่จะทำให้คุณรวยให้ฟัง จงกลัวเวลาที่คนอื่นโลภ และจงโลภเวลาที่คนอื่นกลัว” – Warren Buffett
ตั้งแต่ปลายเดือนมีนาคมลากยาวมาถึงกลางเดือนพฤษภาคมปี 2566 วิกฤตการณ์ภาคธนาคารของสหรัฐฯ เรียกได้ว่าเป็น Talk of The Town เรื่องที่มีให้พูดถึงทุกอาทิตย์ สร้างความกังวลให้กับอุตสาหกรรมธนาคารโลก
ธนาคารอย่าง ‘Silicon Valley Bank’ ‘Signature Bank’ และ ‘First Republic’ ในสหรัฐฯ ต่างร่วงกันระนาวรวมไปถึง ‘Credit Suisse’ ในสวิตเซอร์แลนด์ที่มีข่าวออกมาว่าอาจผิดนัดชำระหนี้
เหตุการณ์ที่ส่งผลให้เกิดความผันผวนในอุตสาหกรรมธนาคารเกิดขึ้นจาก 2 สาเหตุหลักๆ คือ
- การบริหารความเสี่ยงที่ไม่ดี
- ปัจจัยทางเศรษฐกิจ เช่น การปรับขึ้นดอกเบี้ยอย่างรวดเร็ว
และเมื่อผู้ฝากเงินเห็นว่าธนาคารเหล่านี้มีปัญหา ก็รีบไปถอนเงินฝากล้นหลามทำให้ยิ่งเกิดความผันผวนมากขึ้นไปอีก และปัญหาดังกล่าวก็ลุกลามไปจนถึงประเทศต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น ไทย เวียดนาม หรือ ญี่ปุ่น ที่นักลงทุนกำลังจับตามองหุ้นธนาคารอย่างใกล้ชิด เพราะมีข่าวที่ออกมาว่าบางธนาคารได้ฝากเงินบางส่วนเอาไว้ในธนาคารที่เกิดปัญหานี้
หุ้นธนาคารหลายแห่งได้รับผลกระทบในทางอ้อม จับมือกันปรับตัวลงอย่างพร้อมเพรียง (ถึงแม้ว่าจะธนาคารเหล่านั้นจะไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับธนาคารต่างๆ ที่มีปัญหาโดยตรงเลยก็ตาม) เรียกได้ว่า หากคุณพูดถึง ‘หุ้นธนาคาร’ ในตอนนี้ กว่า 90% ของนักลงทุนก็จะเบือนหน้าหนี และไปลงทุนในหุ้นกลุ่มอื่นแทนมากกว่า และปล่อยให้วิกฤตธนาคารต่างๆ คลี่คลายไปมากกว่านี้ก่อน
หากคุณศึกษาหรือรู้จักการลงทุนแบบเน้นคุณค่า (Value Investing) สถานการณ์ที่ผันผวนในอุตสาหกรรมมักมาพร้อม ‘โอกาส’ เสมอ เพราะมันอาจทำให้คุณได้ ลงทุนในหุ้นที่มีราคาถูกจนต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง
แต่การจะเข้าไปลงทุนหุ้นในช่วงที่ผันผวนแบบนี้จำเป็นต้องใช้ ‘ความกล้า’ เหมือนคำสอนของ Buffett ที่ถูกกล่าวเอาไว้ข้างบน
วันนี้เราเลยจะพาคุณย้อนกลับไปถึงเหตุการณ์เมื่อ 60 ปีก่อน ที่ปู่กล้าเข้าลงทุนในหุ้นบริษัทนึง ในช่วงเวลาที่คนอื่นกำลังหวาดกลัวและขายหุ้นดังกล่าวหนีออกไป และการลงทุนในครั้งนี้ได้ทำให้หุ้นดังกล่าวอยู่กับ Berkshire มาจนถึงทุกวันนี้
การเดิมพันของ Buffett กับหุ้น American Express
กาลครั้งหนึ่งในปี 2506 เป็นปีที่นักลงทุนวัยรุ่นไฟแรงผู้มีพรสวรรค์อย่าง Warren Buffett ได้เฝ้ามองหุ้น American Express มาเป็นระยะเวลานานแล้ว เขาเห็นว่าบริษัทนี้มีชื่อเสียงที่โด่งดังด้านบัตรเครดิต (และโด่งดังมาจนถึงปัจจุบัน) แต่ในช่วงเวลานั้น American Express กลับอยู่ในช่วงขาลงอย่างหนัก
สาเหตุที่ทำให้ราคาหุ้น American Express ร่วงหนักเกิดจาก เรื่องอื้อฉาวน้ำมันสลัด (Salad Oil Scandal) อธิบายง่ายๆ คือ มีชายคนหนึ่งหลอก American Express ให้เชื่อว่าเขามีถังน้ำมันที่เต็มไปด้วยน้ำมันสลัด ซึ่งเขาใช้ถังนี้เป็นหลักประกันเงินกู้ ในความเป็นจริงถังส่วนใหญ่เต็มไปด้วยน้ำ
เรื่องอื้อฉาวนี้ ทำให้นักลงทุนต่างตื่นตระหนกและกลัวว่าวิกฤตการณ์ในครั้งนี้จะส่งผลให้ American Express ล่มสลาย จึงได้เทขายหุ้นออกอย่างหนักส่งผลให้หุ้นปรับตัวลงประมาณ -50% แต่ในช่วงที่นักลงทุนหลายคนกำลังหวาดกลัว ชายหนุ่ม Buffett กลับมองเห็นโอกาสทองอย่างชัดเจน
ชายหนุ่ม Buffett ค้นสำรวจธุรกิจของ American Express ให้ลึกลงไปแล้วพบว่า ถึงแม้ว่าจะมีเรื่องอื้อฉาว แต่ American Express ก็ยังคงเป็นบริษัทที่มีรูปแบบธุรกิจที่แข็งแกร่ง ด้วยการไปเดินสำรวจตามซูเปอร์มาร์เก็ตรวมไปถึงร้านค้าต่างๆ และยังเห็นคนใช้บัตร American Express กันอยู่ถึงแม้ว่าข่าวเรื่องอื้อฉาวน้ำมันสลัดจะโหมกระหน่ำในช่วงนั้นก็ตาม
ดังนั้นเขาจึงทำบางสิ่งที่ดูขัดกับสัญชาตญาณของคนส่วนใหญ่ ด้วยการซื้อหุ้น American Express จำนวนมาก ยิ่งราคาหุ้นตก ยิ่งทำให้มี Margin of Safety ในการลงทุนเพิ่มขึ้นเท่านั้น
ตัดภาพมาทุกวันนี้หุ้น American Express ได้กลายมาเป็นหุ้นตัวสำคัญที่มีสัดส่วนมากที่สุดใน Berkshire Hathaway ของเขาจนถึงทุกวันนี้สร้างผลตอบแทนให้กับเขาได้อย่างน่าประทับใจ และจะเป็นหุ้นที่ตัวเขาจะยังคงถือต่อไปแม้ว่าตัวเขาจะจากไปแล้วก็ตาม
เรื่องราวนี้เป็นตัวอย่างที่ดีของประโยคที่เขาพูดอยู่เสมอว่า “จงโลภเวลาที่คนอื่นกลัว” การตัดสินใจอย่างไม่เกรงกลัวของเขา ถือเป็นบทเรียนสำหรับนักลงทุนทุกคน เพราะบางครั้งโอกาสที่ดีที่สุดก็มาถึงเมื่อคนอื่นกลัวเกินกว่าจะลงมือทำ
กลยุทธ์กล้าลงทุนกับหุ้นธนาคารปัจจุบัน
เมื่อกลับมาสู่ความผันผวนของอุตสาหกรรมธนาคารในปัจจุบัน เราจะพาคุณไปสำรวจหุ้นธนาคารต่างๆ ที่ปรับตัวลงทั้งที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับธนาคารต่างๆ ที่เกิดวิกฤตโดยตรง เพื่อดูว่าราคาหุ้นที่ปรับตัวลดลงอยู่ในช่วงราคาที่ถูกมากขนาดไหน
ในการจะประเมินมูลค่าหุ้นธนาคารว่าถูกหรือแพง นักลงทุนส่วนใหญ่นิยมใช้สัดส่วน Price to Book Value Ratio (P/BV) แล้วมันคืออะไร?
ให้สมมติว่าคุณมีกล่องของสะสมที่เต็มไปด้วยของเล่นมากมาย โดยกำหนดให้คุณจ่ายเงิน 1,000 บาท สำหรับของเล่นทั้งหมดที่อยู่ในกล่องนี้ ในส่วนนี้คือ มูลค่าตามบัญชี (Book Value) ของกล่องของสะสมของคุณ เป็นมูลค่ารวมของของเล่นทั้งหมดที่คุณซื้อมา
แต่ถ้าหากมีคนมาซื้อกล่องของสะสมของคุณพร้อมของเล่นด้วยราคา 1,500 บาท ซึ่งคุณจะได้กำไรแล้วอย่างแน่นอน 1,500 นี้จะถูกกำหนดให้เป็น ราคาตลาด (Market Price) ของกล่องสะสมของคุณ
เพราะฉะนั้น P/BV ของกล่องของสะสมนี้จะเท่ากับ 1.5 (1,500 หารด้วย 1,000) อัตราส่วนนี้จะบอกกับคุณว่ามีคนยินดีจ่ายเงินซื้อกล่องของสะสมของคุณมากกว่าที่คุณจ่ายไปในตอนแรกมากน้อยเพียงใดนั่นเอง
สำหรับเหตุผลที่ต้องใช้อัตราส่วน P/BV ในหุ้นธนาคารเนื่องจากธนาคารมีรายการทางการเงินจำนวนมาก เช่น สินเชื่อและเงินฝากในสินทรัพย์และหนี้สิน รายการเหล่านี้มักมีมูลค่าเป็น มูลค่ายุติธรรม (fair value)
มูลค่ายุติธรรม คือ ราคาที่สินค้าเหล่านี้สามารถขายได้ในตลาด ด้วยเหตุนี้ P/BV จึงเป็นตัวชี้วัดที่ดีว่าหุ้นธนาคารมีมูลค่าเท่าไร โดยหากหุ้นธนาคารเหล่านี้มี P/BV น้อยกว่าหรือประมาณ 1 จะหมายความว่าหุ้นธนาคารเหล่านี้มีราคาต่ำกว่ามูลค่า และนั่นคือโอกาสสำหรับนักลงทุนสาย VI นั่นเอง
เราขอยกตัวอย่าง 3 หุ้นธนาคารที่ในตอนนี้มีสัดส่วน P/BV ต่ำกว่า 1 ในไตรมาสล่าสุด ซึ่งรายละเอียดทั้ง 3 หุ้นธนาคารมีดังนี้
Cathay General Bancorp
Cathay General Bancorp ก่อตั้งขึ้นในปี 2505 เป็นบริษัทแม่ของ Cathay Bank พวกเขาให้บริการด้านการธนาคารที่หลากหลายแก่บุคคลทั่วไปประกอบไปด้วย บัญชีเงินฝากและสินเชื่อประเภทต่างๆ หุ้น Cathay ได้ปรับตัวลดลงกว่า -30% ตั้งแต่ต้นปีจนถึงวันที่ 12 พฤษภาคม 2566
สัดส่วน P/BV ของ Cathay General Bancorp ในไตรมาสล่าสุดอยู่ที่ 0.98 ในขณะที่บริษัทยังมีรายได้รวมทั้งหมด และ กำไรสุทธิเติบโตอย่างต่อเนื่องจนถึงปี 2566 นี่คือหนึ่งในตัวอย่างธนาคารที่ยอดเยี่ยมแต่ได้รับผลกระทบทางอ้อมจากวิกฤตการณ์ที่เกิดขึ้นกับภาคธนาคารในสหรัฐฯ
MainStreet Bancshares, Inc.
บริษัทแม่ของ MainStreet Bank ให้บริการด้านการธนาคารที่หลากหลาย โดยส่วนใหญ่เป็นบุคคลธรรมดาและธุรกิจขนาดเล็กถึงขนาดกลาง นอกจากนี้ยังให้บริการธนาคารออนไลน์และมือถือเพื่อความสะดวกของลูกค้าด้วย หุ้น MainStreet ได้ปรับตัวลดลงกว่า -26% ตั้งแต่ต้นปีจนถึงวันที่ 12 พฤษภาคม 2566
สำหรับ MainStreet Bancshares มีสัดส่วน P/BV ที่ 0.96 ในไตรมาสล่าสุด และเช่นเดียวกับหุ้นก่อนหน้า บริษัทมีผลประกอบการที่ยอดเยี่ยมอย่างสม่ำเสมอ แต่ได้รับผลกระทบระยะสั้นจากความผันผวนที่เกิดขึ้นในภาคธนาคารสหรัฐฯ จึงทำให้ราคาหุ้นตกลง ถ้าคุณเป็นนักลงทุนระยะยาวหุ้นธนาคารตอนนี้ถือว่าราคาถูกน่าสนใจอย่างมาก
Bank of Ayudhya Public Company Limited
ธนาคารกรุงศรีอยุธยาในไทย ผู้ให้บริการการธนาคารแบบครบวงจร และผลิตภัณฑ์ที่ประกอบด้วยวงเงินสินเชื่อที่หลากหลาย เป็นธนาคารที่อยู่คู่กับคนไทยมาตั้งแต่ปี 2488 หุ้น BAY ได้ปรับตัวลดลงถึง -8% ตั้งแต่ต้นปีจนถึงวันที่ 12 พฤษภาคม
แม้แต่ธนาคารในประเทศอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับสหรัฐฯ โดยตรงอย่างธนาคารกรุงศรีฯ ก็ได้รับผลกระทบระยะสั้นไปด้วยเช่นกัน สัดส่วน P/BV ในไตรมาสล่าสุดของหุ้นธนาคารกรุงศรีฯ ดูแล้วมีความน่าเย้ายวนมาก เพราะอยู่ที่ 0.61 โดยที่ธนาคารมีรายได้และกำไรสุทธิที่คงที่ โดยเป็นหุ้นธนาคารราคาถูกอย่างแท้จริง
ในขณะที่โลกกำลังผ่านช่วงเวลาที่ผันผวนในอุตสาหกรรมธนาคารโลก หากเจาะลึกเข้าไปถึงสถานการณ์ปัจจุบันทางสหรัฐฯ ได้พยายามเข้ามาแก้ไขปัญหาดังกล่าวอย่างรวดเร็ว และธนาคารที่เกิดปัญหาหลายแห่งก็ได้รับการแก้ไขโดยแล้ว ผู้ฝากเงิน ได้การรับรองว่าเงินฝากจะปลอดภัย และยังคงไว้ใจธนาคารต่อไปได้ในอนาคต
สิ่งที่เราอยากให้คุณได้จดจำคือ ภูมิปัญญาที่เรียบง่าย ของปู่ที่ไม่ได้เป็นเพียงแค่คำคมเท่ๆ เท่านั้น แต่ยังนำไปใช้ได้ในสถานการณ์จริง และช่วยสร้างโอกาสให้คุณประสบความสำเร็จในการลงทุนระยะยาว
ถึงแม้การกระทำนี้จะไม่เป็นไปตามคนส่วนใหญ่รู้สึกแต่มันก็ช่วยสร้างผลตอบแทนให้กับปู่ได้อย่างมหาศาล
สิ่งสำคัญของการลงทุนแบบเน้นคุณค่าคือ การมองหาและคว้าโอกาสเมื่อคนอื่นกำลังวิ่งหนี ในช่วงเวลาที่ตลาดถูกครอบงำไปด้วยความกลัว อาจจะเป็นเวลาที่เหมาะสมที่คุณจะมีความโลภขึ้นมาก็เป็นได้ หากคุณ ‘มีความเข้าใจ’ ‘ยึดมั่นในหลักการ’ และ ‘เชื่อมั่นมากพอ’ ทั้งหมดนี้จะกลายเป็นคู่มือความกล้าให้คุณลงทุนได้ในที่สุด ฮัลโหล
เราหวังว่าบทความนี้จะช่วยจุดประกายความคิดให้คุณได้เห็น ‘โอกาสลงทุน’ และมีความเข้าใจตลาดหุ้นที่ถูกขับเคลื่อนไปด้วยอารมณ์มากยิ่งขึ้น
หากคุณอยากได้สาระดีๆ ที่ส่งตรงไปถึง Email ของคุณเมื่อมีคอนเทนต์ใหม่ๆ สามารถเข้าไปกรอกเพื่อรับสมัคร Passive Way Newsletter ได้ที่หน้าเว็บ Passive Way ได้เลย
ลงทะเบียนรับความรู้การลงทุน passive
รับความรู้การลงทุน passive ฟรี เพื่อเริ่มลงทุนอย่างสบายใจ กำไรอย่างยั่งยืน
- Salad Oil Scandal – Investopedia
- How a 1960s investment in American Express became a triumph for Warren Buffett
- Berkshire Hathaway Portfolio Tracker
- How Warren Buffett’s Berkshire Hathaway came to own 20% of American Express
- 3 Reasons American Express Is Warren Buffett’s Favorite Credit Card Stock
- Warren Buffett: Be Fearful When Others Are Greedy
- Why is P/BV a more popular measure for banking stocks
