จะลดความเสี่ยงจากการลงทุนในหุ้นได้แค่ไหน?

1. ความเสี่ยงของตลาดหุ้น (Market risk)

ความเสี่ยงโดยรวมของตลาดหุ้น ที่เกิดจากอารมณ์โดยรวมของนักลงทุนทุกคนในตลาด ถ้าหากนักลงทุนจำนวนมากคึกคักอยากลงทุน ก็จะทำให้ตลาดหุ้นขึ้น แต่ถ้าหากนักลงทุนจำนวนมากหวาดกลัวหดหู่ อยากขายหุ้น ก็จะทำให้หุ้นตกทั้งตลาดก็ได้ เป็นต้น

แน่นอนว่าไม่มีใครคาดการณ์ได้อย่างแม่นยำว่า ปีไหนผลตอบแทนตลาดหุ้นจะเป็นบวก หรือปีไหนผลตอบแทนตลาดหุ้นจะเป็นลบ ดังนั้นโอกาสขาดทุนในแต่ละปีมีได้เสมอ

2. ความเสี่ยงของอุตสาหกรรม (Sector risk)

ความเสี่ยงที่อุตสาหกรรมใด อุตสาหกรรมหนึ่งเกิดปัญหาขึ้นมา และส่งผลกระทบกับหุ้นต่างๆ ในอุตสาหกรรมนั้นๆ ทำให้ราคาลดลง เช่น

• การปรับเปลี่ยนสัญญาสัมปทานในกิจการโทรคมนาคม ทำให้มีค่าใช้จ่ายด้านใบอนุญาตสูงขึ้น
• การที่ Social media ทำให้อุตสาหกรรมสื่อดั้งเดิมย่ำแย่ คิดค่าโฆษณาได้น้อยลง
• การลดราคายาทำให้อุตสาหกรรมโรงพยาบาล มีรายได้ลดลง
• การขึ้นภาษีน้ำตาล ทำให้กลุ่มบริษัทที่ขายน้ำดื่มที่มีน้ำตาลผสมอยู่ ต้นทุนแพงขึ้น

ไม่มีใครสามารถคาดการณ์ได้ว่า อุตสาหกรรมไหนจะเกิดปัญหาอะไรขึ้นเมื่อไหร่ โอกาสที่จะจาดทุนก็มีอยู่เสมอครับ

3. ความเสี่ยงของหุ้นรายตัว (Individual stock risk)

ความเสี่ยงที่หุ้นตัวใดตัวหนึ่งที่เกิดปัญหาขึ้นมา ทำให้พื้นฐานของกิจการหรือราคาหุ้นเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยยะ โดยไม่เกี่ยวข้องกับหุ้นตัวอื่นๆ เช่น

• โรงงานของบริษัทเกิดไฟไหม้ ทำให้ผลิตสินค้าไม่ได้
• สินค้าของบริษัทโดนคู่แข่งในต่างประเทศลอกเลียนแบบ
• บริษัทโดนฟ้องร้องในเรื่องปัญหาการละเมิดลิขสิทธิ์
• บริษัททำการตกแต่งบัญชี เพื่อสร้างรายได้มากเกินจริง

ปัญหาเหล่านี้ ไม่มีทางรู้ล่งหน้า ต่อให้ตลาดหุ้นเป็นบวก อุตสาหกรรมโดยรวมเป็นบวก หุ้นที่ลงทุนในอุตสาหกรรมนี้ก็มีโอกาสที่ผลตอบแทนจะติดลบได้ ถ้าประสบปัญหาเฉพาะตัว

4. ความเสี่ยงในการเลือกผู้จัดการกองทุน (Fund manager picking risk)

ความเสี่ยงที่อิงกับผู้จัดการกองทุนคนใดคนหนึ่งที่บริหารกองทุนให้ เพราะผู้จัดการกองทุนแต่ละคนย่อมมีทักษะหรือกลยุทธ์การลงทุนที่แตกต่างกัน และไม่มีรูปแบบไหนที่สามารถทำกำไรได้ในทุกสภาวะของตลาดหุ้น รวมทั้งด้วยความที่ผู้จัดการกองทุนก็เป็นคน โอกาสที่จะตัดสินใจในการลงทุนผิดพลาดจากอคติต่างๆ ก็มีได้ตลอดเวลา เช่น

• เลือกลงทุนเพราะเชื่อข้อมูลจากผู้บริหารมากเกินไป ซึ่งหลายครั้งอาจจะไม่เป็นความจริง
• มีความรักหรือชอบในหุ้นบางตัว เป็นส่วนตัว ที่อาจจะทำให้ตัดสินใจลงทุนผิดพลาดได้
• มีความเครียดจากการลงทุนในช่วงตลาดหุ้นตกหนักๆ ก็อาจจะทำให้ไม่กล้าที่จะเสี่ยงลงทุนในหุ้นดีๆ
• ถูกกฏเกณฑ์กองทุนบังคับให้ต้องลงทุน แม้ว่าจะไม่มีหุ้นในแบบที่ตนเองถนัดให้ลงทุนแล้วก็ตาม

โอกาสที่จะขาดทุนจากกลยุทธ์ อารมณ์ และอคติของผู้จัดการกองทุนมีได้เสมอ ต่อให้ตลาดหุ้นโดยรวมในปีนั้นๆ จะเป็นบวกก็ตาม

5. ความเสี่ยงในการเลือกที่ปรึกษาการลงทุน (Financial advisor picking risk)

ความเสี่ยงที่อิงกับที่ปรึกษาการลงทุน ที่บอกให้นำเงินไปลงทุนในทรัพย์สินที่แตกต่างกัน และแนะนำกองทุนต่างๆ ที่คิดว่าดีให้ เพราะไม่มีทางที่ที่ปรึกษาจะแนะนำทรัพย์สินที่ควรลงทุนได้ถูกต้องทุกครั้ง เช่น

• คิดว่าปีนี้ทองจะลง แต่ดันเกิดสงครามทองเลยกลับมาขึ้น
• คิดว่าปีนี้หุ้นจีนน่าลงทุน แต่ดันเกิดสงครามการค้า ทำให้หุ้นจีนร่วงยกแผง
• คิดว่าตลาดหุ้นขึ้นมามากแล้ว ควรจะเปลี่ยนไปลงทุนพันธบัตร แต่ปรากฏว่าตลาดหุ้นขึ้นต่อได้เพราะมีการลดภาษีจากรัฐบาล

ต่อให้บางปีแนะนำทรัพย์สินได้ถูกต้อง แต่ก็อาจจะแนะนำกองทุนที่ควรลงทุนผิดพลาดก็ได้ ทำให้มีโอกาสที่จะขาดทุนจากคำแนะนำของที่ปรึกษาเหล่านี้ได้เสมอ โดยที่ไม่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงด้านอื่นๆ ครับ

ทั้ง 5 ข้อนี้ ก็คือ ความเสี่ยงหลักๆ ที่ทำให้มีโอกาสขาดทุนจากการลงทุนในตลาดหุ้นได้เสมอ ซึ่งแน่นอนว่า แต่ละคนก็จะรับความเสี่ยงมากน้อยต่างกันไป ขึ้นอยู่กับแนวทางการลงทุนในหุ้นของคนนั้นๆ ครับ ซึ่งโดยหลักแล้วก็จะแบ่งกลุ่มนักลงทุนได้ 3 กลุ่ม

กลุ่ม A : นักลงทุนที่ลงทุนหุ้นตามคำแนะนำของที่ปรึกษาด้านการลงทุน

กลุ่ม B : นักลงทุนที่ลงทุนในหุ้นด้วยตนเอง

กลุ่ม C : นักลงทุนที่ลงทุนในกองทุนเชิงรับ เช่น กองทุนดัชนี กองทุน Jitta Wealth

ซึ่งแต่ละกลุ่มก็จะต้องรับความเสี่ยงในแต่ละข้อดังนี้

กลุ่ม A : นักลงทุนที่ลงทุนหุ้นตามคำแนะนำของที่ปรึกษาด้านการลงทุน

กลุ่มที่มีความเสี่ยงมากที่สุดและมีโอกาสขาดทุนได้มากที่สุด เพราะต้องแบกรับความเสี่ยงไว้ครบทั้ง 5 ข้อ ถ้าหากนักลงทุนในกลุ่ม A จะกำไรในปีใดๆ ก็ตาม ก็จะต้องคาดหวังให้

• เลือกที่ปรึกษาทางการเงินได้ถูกคน
• เลือกกองทุนได้ถูกกอง
• เลืือกหุ้นได้ถูกตัว
• เลือกอุตสาหกรรมได้ถูกต้อง
• ตลาดหุ้นเป็นขาขึ้น

ซึ่งแน่นอนว่าโอกาสที่จะเป็นไปได้ตามนี้มีน้อยมากๆ และ ยิ่งมีคน (ที่ปรึกษา + ผู้จัดการกองทุน) เข้ามาเกี่ยวข้องมากๆ ยิ่งทำให้โอกาสในการทำกำไรน้อยลง เนื่องจากจะมี “อารมณ์” และ “ค่าใช้จ่าย” เข้ามาเกี่ยวข้องกับการลงทุนเยอะขึ้นครับ

และเนื่องจากนักลงทุนในกลุ่ม A ไม่ได้เลือกหุ้นลงทุนด้วยตนเอง จึงไม่สามารถที่จะลดความเสี่ยงในส่วนของอุตสาหกรรมหรือหุ้นรายตัวเพิ่มเติมได้เลยครับ ต้องฝากชีวิตไว้ที่ผู้จัดการกองทุนอย่างเดียวเลยว่า จะทำการเลือกหุ้นและกระจายความเสี่ยงได้อย่างเหมาะสม

กลุ่ม B : นักลงทุนที่ลงทุนในหุ้นด้วยตนเอง

กลุ่มที่มีความเสี่ยงบางส่วน สามารถลดความเสี่ยงจากการฟังคำแนะนำของที่ปรึกษาและการเลือกผู้จัดการกองทุนออกไป ซึ่งก็จะเป็นการลดความผิดพลาดในการลงทุนจาก “อารมณ์” ลงไปได้พอสมควร ดังนั้นหากนักลงทุนในกลุ่ม B จะได้กำไร ก็ต้องคาดหวังให้

• เลือกหุ้นได้ถูกตัว
• เลือกอุตสาหกรรมได้ถูกต้อง
• ตลาดหุ้นเป็นขาขึ้น

ซึ่งสิ่งที่นักลงทุนในกลุ่ม B จะทำได้เพื่อลดความเสี่ยง ก็คือวิเคราะห์อุตสาหกรรมและหุ้นที่จะลงทุนให้ดี รวมทั้งกระจายความเสี่ยงไปในหลายๆ อุตสาหกรรม และหลายๆ หุ้นอย่างเหมาะสม เพื่อให้พอร์ตการลงทุนสามารถเติบโตได้ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม

กลุ่ม C : นักลงทุนที่ลงทุนในกองทุนเชิงรับ เช่น กองทุนดัชนี กองทุน Jitta Wealth

กลุ่มความเสี่ยงน้อย เพราะไม่มีความเสี่ยงในการเลือกที่ปรึกษาและเลือกผู้จัดการกองทุน รวมทั้งในกองทุนเชิงรับเองก็จะมีการกระจายความเสี่ยงด้วยการลงทุนในหลากหลายอุตสาหกรรมและในหุ้นหลายๆ ตัวให้เรียบร้อยแล้ว ทำให้ความเสี่ยงในส่วนนี้น้อยลงจนแทบจะไม่สามารถทำให้พอร์ตการลงทุนเสียหายหนักๆ ได้ครับ

อย่างกรณีของ Jitta Wealth ก็มีการกระจายความเสี่ยงโดยลงทุนในหุ้น 30 หุ้น ทำให้แต่ละหุ้นมีสัดส่วนแค่ราวๆ 3% ของพอร์ต ต่อให้ราคาหุ้นตัวใดตัวหนึ่งลดลงไป 50% พอร์ตก็เพิ่งจะลดลงแค่ 1.5% เท่านั้น ซึ่งถ้าหากหุ้นตัวอื่นๆ ยังคงดีอยู่ พอร์ตโดยรวมก็เป็นบวกได้

เมื่อความเสี่ยงอื่นๆ โดนกำจัดไปหมดแล้ว ดังนั้นความเสี่ยงเดียวที่ยังคงเหลืออยู่ที่ของนักลงทุนกลุ่ม C ที่อาจจะทำให้ขาดทุนได้ก็คือ ความเสี่ยงของตลาดหุ้น (Market risk) ครับ

ซึ่งในทางทฤษฎีแล้ว ไม่มีทางไหนที่จะกำจัดความเสี่ยงของตลาดหุ้น (Market risk) ออกไปได้ เพราะเป็นสิ่งที่เกิดจาก “อารมณ์” ของคนจำนวนมากที่แสดงออกมาในตลาดหุ้น ณ ช่วงเวลานั้นๆ ที่ทำให้ตลาดโดยรวมขึ้นหรือลงได้ในแต่ละปี โดยอาจจะไม่เกี่ยวข้องกับเหตุผลใดๆ ทั้งสิ้นก็ได้

แต่ทั้งนี้ นักลงทุนกลุ่ม C สามารถ ลดความเสี่ยงของตลาดหุ้น นี้ลงได้ ด้วยการถือครองการลงทุนให้นานขึ้น เพราะแม้ว่าในระยะสั้น ตลาดหุ้นอาจจะขึ้นหรือลงตามอารมณ์ของคน แต่ในระยะยาวแล้ว ตลาดหุ้นจะขึ้นตามผลกำไรและเงินปันผล ของบริษัทต่างๆ ในตลาดหุ้นรวมกัน

ถ้าหากลงทุนในตลาดหุ้นเป็นเวลา 1 ปี โอกาสที่ตลาดหุ้นจะขาดทุนจะอยู่ที่ 37.21% แต่ถ้าลงทุนในตลาดหุ้น 3 ปี ความเสี่ยงตรงนี้ก็จะลดลงไปได้อีกเยอะ เพราะโอกาสที่ลงทุนไป 3 ปีแล้ว ตลาดหุ้นจะขาดทุนเหลือเพียงแค่ 26.83% และถ้าลงทุน 20 ปีขึ้นไป โอกาสที่ตลาดหุ้นจะขาดทุนนั้นแทบจะเป็นศูนย์ไปเรียบร้อยแล้วครับ (อ่านข้อมูลเพิ่มเติมที่ ลงทุนในหุ้นอย่างน้อยกี่ปี ถึงจะไม่ขาดทุน)

การลงทุนในหุ้นนั้นมีความเสี่ยงหลายอย่างที่จะต้องเผชิญ แต่ด้วยความรู้และกลยุทธ์ในการลงทุนที่ถูกต้อง สามารถกำจัดความเสี่ยงต่างๆ ออกไปได้เกือบทั้งหมด

ดังนั้นถ้าเข้าใจและอยู่กับความเสี่ยงของตลาดหุ้น (Market risk) ได้ ด้วยการลงทุนระยะยาวเป็นเวลาหลายๆ ปีแล้ว การลงทุนผ่านกองทุนเชิงรับ เช่น กองทุนดัชนี หรือกองทุน Jitta Wealth ก็จะเป็นการลงทุนที่มีความเสี่ยงต่ำที่สุดจนแทบจะไม่มีโอกาสขาดทุนเลยครับ

ลงทะเบียนรับความรู้การลงทุน passive